Oogaandoeningen

Naast leeftijdsgebonden macula degeneratie zijn andere veelvoorkomende oogaandoeningen bij ouderen glaucoom, droge ogen en staar. We zetten deze oogaandoeningen op een rij.

Macula degeneratie

De oogziekte macula degeneratie (MD) is een oogaandoening waarbij het zicht afneemt. Het is een degeneratie van het netvlies. Maculadegeneratie betekent letterlijk achteruitgang van de gele vlek, de macula lutea. Dit is het centrale deel van het netvlies waarmee men scherp ziet. De oogaandoening macula degeneratie wordt daarom ook wel ‘slijtage’ van het netvlies genoemd.  Via de pupil komen beelden van buitenaf op ons netvlies terecht. De macula, ook wel ‘gele vlek’ genoemd, is het centrale deel van het netvlies waarmee we scherp zien en details kunnen waarnemen. Met het overige deel van het netvlies zien we beelden van opzij, boven en onder. Dit wordt het ‘perifere’ blikveld genoemd.

Maculadegeneratie ontstaat wanneer de kegeltjes in de macula afsterven. Dit veroorzaakt een achteruitgang van het gezichtsvermogen in het centrale, scherpe zien. Bij ze oogziekte macula degeneratie ontstaan dus klachten in het midden van het blikveld. Maculadegeneratie symptomen zijn:

• Minder scherp zien
• Rechte lijnen worden krom
• Een wazige, rommelige, grijzige of zelfs zwarte vlek zien
• Kleuren worden vager
• Slechter contrast zien

Glaucoom

Bij de oogaandoening glaucoom is de oogdruk te hoog. De oogdruk is te hoog wanneer die schade aan de oogzenuw veroorzaakt. Hoe hoger de oogdruk, hoe groter de kans op schade. Door de schade aan de oogzenuw, wordt de verbinding tussen het oog en de hersenen langzaam, maar blijvend, beschadigd. Daardoor wordt bij glaucoom het gezichtsveld steeds kleiner. Het is dan net of je door een koker kijkt. Bij vergevorderde glaucoom wordt ook de scherpte van het zicht aangetast. Als glaucoom niet wordt behandeld, kan je uiteindelijk blind worden. Glaucoom is erfelijk. Als je glaucoom hebt, bestaat er een kans dat kinderen, broers of zussen ook glaucoom krijgen. Er wordt hen aangeraden om vanaf hun 40ste regelmatig naar de oogarts te gaan. Bij verdenking op de oogaandoening glaucoom is er niet altijd direct een behandeling nodig. Pas wanneer de oogdruk zo hoog is, dat er schade aan de oogzenuw kan ontstaan wordt met de behandeling gestart. Oogschade bij de oogaandoening glaucoom is blijvend en kan niet worden hersteld. Daarom is het erg belangrijk dat glaucoom al in een vroeg stadium wordt op gespoord. De oogaandoening glaucoom kan worden behandeld met medicijnen, een laserbehandeling en/of een operatie.

Droge ogen

De oogaandoening droge ogen wordt veroorzaakt door onvoldoende traanaanmaak of een te snel verdampende traanfilm. Hierdoor kunnen ogen pijn doen (branden en steken), slijm gaan afscheiden en rood worden. Ook kan je hierdoor wisselend wazig zien. Soms leidt uitdroging juist tot een teveel aan tranen. Deze worden in een reflex op de uitdroging geproduceerd. Deze reflextranen zijn meestal niet van een goede samenstelling. Hierdoor ontstaat een eindeloze herhaling van een uitdrogend oppervlak en opnieuw reflextranen die te snel opdrogen. Hogere leeftijd is een van de factoren voor de oogaandoening droge ogen. Waar mogelijk zal geprobeerd worden de oorzaak van droge ogen te behandelen. Als dit niet kan, is het doel van de behandeling de irritatie door uitdroging zoveel mogelijk te verminderen. Om bij een slechte traanfilm het oog weer vochtiger te krijgen, wordt vaak gestart met oogdruppels of ooggel. Als dit niet voldoende is, kan geprobeerd worden de aanwezige tranen zolang mogelijk vast te houden, bijvoorbeeld een afschermende bril of door de traanafvoer-kanaaltjes tijdelijk af te sluiten.

Staar

Staar is een veelvoorkomende oogaandoening. Het kan aan één oog voorkomen maar ook aan beide. Voor in het oog, achter de pupil ligt de ooglens. Deze is helder en doorzichtig. Daardoor kan het licht er ongehinderd doorheen vallen op het netvlies en kunnen we beelden scherp zien. Bij staar (cataract) wordt de ooglens troebel. Hierdoor kan het licht het netvlies niet meer goed bereiken en gaan we waziger zien.  Staar kan op verschillende manieren ontstaan. Ouderdom is de belangrijkste oorzaak van de oogaandoening staar. Met het ouder worden kunnen eiwitten in de lens samenklonteren, waardoor de lens troebel wordt. Bij beginnende staar zullen mensen zich nog een tijdje kunnen redden met een andere bril, een vergrootglas of extra licht. Maar uiteindelijk moet staar altijd behandeld worden. Zonder behandeling zorgt staar voor een steeds verdere afname van het zicht. De enige behandeling van staar is een staaroperatie, waarbij de troebele lens wordt vervangen door een heldere kunstlens. Er wordt besloten om te opereren als de staar problemen geeft in het dagelijks leven.